Yerba mate

W Polsce powstaje coraz więcej miejsc, w których można napić się yerba mate albo kupić suszone liście, umożliwiające samodzielne przyrządzenie tego wyjątkowego napoju. Warto zainteresować się tą herbatą, ze względu na jej cenne właściwości. Najwięcej korzyści z picia yerba mate mogą czerpać osoby, które próbują pozbyć się nadmiernych kilogramów. Jednak przed omówieniem jej wpływu na tkankę tłuszczową dobrze byłoby dowiedzieć się, skąd wzięła się yerba mate i jak trafiła do Polski.

Pochodzenie i historia

Yerba mate to suszone liście ostrokrzewu paragwajskiego – roślinie występującej w Ameryce Południowej. Herbata jest najbardziej popularna w Argentynie, Brazylii, Paragwaju, Boliwii, Urugwaju i Chile. To napój, który pije się tutaj również często, jak w Europie herbatę czarną. Yerba mate była ceniona przez plemiona zamieszkujące Amerykę przed odkryciem tego kontynentu przez europejczyków. Dla mieszkańców Argentyny była napojem ożywiającym ciało i umysł, umożliwiającym leczenie wielu schorzeń.

Do Europy yerba mate trafiła za pośrednictwem kolonizatorów, którzy docenili ja, ponieważ chroniła przed szkorbutem. Nie od razu zdobyła popularność na starym kontynencie, ze względu na to, że była kojarzona z poganami, a dla chrześcijańskich Europejczyków oznaczało to dzieło szatańskie. Rozpowszechnienie yerba mate było zasługą jezuitów, którzy założyli własne plantacje ostrokrzewu paragwajskiego i czerpali korzyści ze sprzedaży herbaty. Uwadze kolonizatorów nie umknął także fakt, że dzięki yerba mate Indianie mają więcej sił do pracy, co przemawiało za tym, aby nie walczyć ze zwyczajem picia tego napoju.

Właściwości yerba mate

Zgodnie z wynikami licznych badań, liście ostrokrzewu paragwajskiego wykazują właściwości przeciwutleniające. Wolne rodniki biorą udział w zmianach patologicznych, zwiększając ryzyko wystąpienia między innymi chorób nowotworowych i schorzeń układu krążenia. Naukowcy prowadzący badania nad działaniem yerba mate doszli do wniosku, że po pewnym okresie regularnego picia tej herbaty dochodzi do znacznego obniżenia utleniania lipidów. Jednocześnie nastąpiło zwiększenie poziomu przeciwutleniaczy w osoczu oraz ekspresji genów enzymów antyoksydacyjnych.

Działanie przeciwnowotworowe yerba mate polega także na zwiększeniu odporności nici DNA na uszkodzenia spowodowane działaniem nadtlenku wodoru oraz usprawnieniu procesów naprawczych w komórkach DNA.

Potwierdzono także, że pochodząca z Ameryki Południowej herbata korzystnie wpływa na pracę mięśnia sercowego. Jest pomocna w przypadku niedokrwienia i usprawnia krążenie krwi.

Wśród pozostałych prozdrowotnych właściwości yerba mate należy wymienić redukcję poziomu złego cholesterolu, przy jednoczesnym podważaniu poziomu cholesterolu dobrego, właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne i przeciwpasożytnicze. Regularne picie herbaty poprawia elastyczność skóry, przeciwdziała powstawaniu zmarszczek i rozstępów. Yerba mate dostarcza magnezu, manganu i potasu, tak więc wspomaga utrzymanie prawidłowego poziomu elektrolitów.

Yerba mate dla szczupłej sylwetki

Badania przeprowadzone nad osobami zażywającymi ziołowy wyciąg z yerba mate, guarany i damiany dowiodły, że ze zawarte w nich substancje przyśpieszają wystąpienie uczucia sytości i sprawiają, że utrzymuje się ono przez dłuższy czas. Co więcej, u badanych stosujących ten suplement po 45 dniach waga zmniejszyła się średnio o 5,1 kg, podczas gdy u badanych otrzymujących tabletki placebo spadek wynosił tylko 0,3 kg.

Podobne zjawisko zaobserwowano w w badaniu klinicznym, w którym yerba mate podawano przez 12 tygodni w formie suplementu zawierającego także zieloną i czarną herbatę, guaranę, szparagi i wyciąg z fasoli.

Naukowcy dowiedli też, że yerba mate obniża aktywność enzymu, który jest odpowiedzialny za rozkład tłuszczy, co skutkuje zmniejszeniem ich przyswajania przez organizm. Dodatkowo stymuluje wytwarzanie żółci, a tym samym wspomaga trawienie.

Jak parzyć yerba mate?

Aby poznać prawdziwy smak yerba mate i poznać jej właściwości, należy nauczyć się prawidłowego parzenia tej herbaty. Chociaż istnieją różne metody przyrządzania napoju, to najlepiej użyć do tego wody o temperaturze od 70 do 80 st. C. Tradycyjnie yerba mate zaparza się w tykwie i pije przez bombillę, ale za pierwszym razem można wybrać zwykłą filiżankę lub kubek. Przed zalaniem liście powinny stanowić od ½ do ¾ objętości naczynia. W Paragwaju zwyczajem jest dodawanie do napoju rozmaitych ziół. Niektórzy słodzą napój, ale zamiast cukru lepiej wybrać stewię, która także pochodzi z Ameryki Południowej i dobrze pasuje do yerba mate. Ci, którym smak herbaty nie przypadnie do gustu, mogą sięgnąć po suplementy zawierające liście ostrokrzewu paragwajskiego. Wykorzystuje się go między innymi w termogenikach i odżywkach przedtreningowych.

Przeciwwskazania

Pomimo wielu prozdrowotnych właściwości yerba mate, w niektórych sytuacjach zaleca się rezygnację z picia tej herbaty lub ograniczenie jej ilości. Należy pamiętać o tym, że napój ten zawiera kofeinę, która w nadmiernych ilościach jest szkodliwa, szczególnie w przypadku niektórych schorzeń, na przykład nadciśnienia. Ostrożność powinny zachować także te osoby, które palą papierosy i regularnie piją alkohol, ponieważ w połączeniu z piciem gorącej yerba mate może to zwiększyć zagrożenie nowotworu przełyku.